గురుచరణమ్

ఆదిశంకర కృత సదాచారానుసంధానం

తాత్పర్య సహిత గ్రంధము పిడిఎఫ్ లింకు

                                

శ్రీ

సచ్చిదానందకందాయ జగదంకురహేతవే
సదోదితాయ పూర్ణాయ నమోఽనంతాయ విష్ణవే  1
సర్వవేదాంతసిద్ధాంతైర్గ్రథితం నిర్మలం శివం
సదాచారం ప్రవక్ష్యామి యోగినాం జ్ఞానసిద్ధయే  2
ప్రాతఃస్మరామి దేవస్య సవితుర్భర్గ ఆత్మనః
వరేణ్యం తద్ధియో యో నశ్చిదానందే ప్రచోదయాత్  3
అన్వయవ్యతిరేకాభ్యాం జాగ్రత్స్వప్నసుషుప్తిషు
యదేకం కేవలం జ్ఞానం తదేవాస్మి పరం బృహత్  4
జ్ఞానాజ్ఞానవిలాసోఽయం జ్ఞానాజ్జ్ఞానే చ శామ్యతి
జ్ఞానాజ్ఞానే పరిత్యజ్య జ్ఞానమేవావశిష్యతే  5
అత్యంతమలినో దేహో దేహీ చాత్యంతనిర్మలః
అసంగోఽహమితి జ్ఞాత్వా శౌచమేతత్ప్రచక్షతే  6
మన్మనో మీనవన్నిత్యం క్రీడత్యానందవారిధౌ
సుస్నాతస్తేన పూతాత్మా సమ్యగ్విజ్ఞానవారిణా  7
అథాఘమర్షణం కుర్యాత్ప్రాణాపాననిరోధతః
మనః పూర్ణే సమాధాయ మగ్నకుంభో యథార్ణవే  8
లయవిక్షేపయోః సంధౌ మనస్తత్ర నిరామిషం
స సంధిః సాధితో యేన స ముక్తో నాత్ర సంశయః  9
సర్వత్ర ప్రాణినాం దేహే జపో భవతి సర్వదా
హంసః సోఽహమితి జ్ఞాత్వా సర్వబంధైర్విముచ్యతే  10
తర్పణం స్వసుఖేనైవ స్వేంద్రియాణాం ప్రతర్పణం
మనసా మన ఆలోక్య స్వయమాత్మా ప్రకాశతే  11
ఆత్మని స్వప్రకాశాగ్నౌ చిత్తమేకాహుతిం క్షిపేత్
అగ్నిహోత్రీ స విజ్ఞేయశ్చేతరా నామధారకాః  12
దేహో దేవాలయః ప్రోక్తో దేహీ దేవో నిరంజనః
అర్చితః సర్వభావేన స్వానుభూత్యా విరాజతే  13
మౌనం స్వాధ్యయనం ధ్యానం ధ్యేయం బ్రహ్మానుచింతనం
జ్ఞానేనేతి తయోః సమ్యఙ్నిషేధాత్తత్త్వదర్శనం  14
అతీతానాగతం కించిన్న స్మరామి న చింతయే
రాగద్వేషం వినా ప్రాప్తం భుంజామ్యత్ర శుభాశుభం  15
దేహాభ్యాసో హి సంన్యాసో నైవ కాషాయవాససా
నాహం దేహోఽహమాత్మేతి నిశ్చయో న్యాసలక్షణం  16
అభయం సర్వభూతానాం దానమాహుర్మనీషిణః
నిజానందే స్పృహా నాన్యే వైరాగ్యస్యావధిర్మతా  17
వేదాంతశ్రవణం కుర్యాన్మననం చోపపత్తిభిః
యోగేనాభ్యసనం నిత్యం తతో దర్శనమాత్మనః  18
శబ్దశక్తేరచింత్యత్వాచ్ఛబ్దాదేవాపరోక్షధీః
ప్రసుప్తః పురుషో యద్వచ్ఛబ్దేనైవావబుద్ధ్యతే  19
ఆత్మానాత్మవివేకేన జ్ఞానం భవతి నిశ్చలం
గురుణా బోధితః శిష్యః శబ్దబ్రహ్మాతివర్తతే  20
న త్వం దేహో నేంద్రియాణి న ప్రాణో న మనో న ధీః
వికారిత్వాద్వినాశిత్వాద్దృశ్యత్వాచ్చ ఘటో యథా  21
విశుద్ధం కేవలం జ్ఞానం నిర్విశేషం నిరంజనం
యదేకం పరమానందం తత్త్వమస్యద్వయం పరం  22
శబ్దస్యాద్యంతయోః సిద్ధం మనసోఽపి తథైవ చ
మధ్యే సాక్షితయా నిత్యం తదేవ త్వం భ్రమం జహి  23
స్థూలవైరాజయోరైక్యం సూక్ష్మహైరణ్యగర్భయోః
అజ్ఞానమాయయోరైక్యం ప్రత్యగ్విజ్ఞానపూర్ణయోః  24
చిన్మాత్రైకరసే విష్ణౌ బ్రహ్మాత్మైక్యస్వరూపకే
భ్రమేణైవ జగజ్జాతం రజ్జ్వాం సర్పభ్రమో యథా  25
తార్కికాణాం తు జీవేశౌ వాచ్యావేతౌ విదుర్బుధాః
లక్ష్యౌ చ సాంఖ్యయోగాభ్యాం వేదాంతైరైక్యతా తయోః  26
కార్యకారణవాచ్యాంశౌ జీవేశౌ యౌ జహచ్చ తౌ
అజహచ్చ తయోర్లక్ష్యౌ చిదంశావేకరూపిణౌ  27
కర్మశాస్త్రే కుతో జ్ఞానం తర్కే నైవాస్తి నిశ్చయః
సాంఖ్యయోగౌ భిదాపన్నౌ శాబ్దికాః శబ్దతత్పరాః  28
అన్యే పాషండినః సర్వే జ్ఞానవార్తాసుదుర్లభాః
ఏకం వేదాంతవిజ్ఞానం స్వానుభూత్యా విరాజతే  29
అహం మమేత్యయం బంధో మమాహం నేతి ముక్తతా
బంధమోక్షౌ గుణైర్భాతి గుణాః ప్రకృతిసంభవాః  30
జ్ఞానమేకం సదా భాతి సర్వావస్థాసు నిర్మలం
మందభాగ్యా న జానంతి స్వరూపం కేవలం బృహత్  31
సంకల్పసాక్షి యజ్జ్ఞానం సర్వలోకైకజీవనం
తదేవాస్మీతి యో వేద స ముక్తో నాత్ర సంశయః  32
ప్రమాతా చ ప్రమాణం చ ప్రమేయం ప్రమితిస్తథా
యస్య భాసావభాసంతే మానం జ్ఞానాయ తస్య కిం  33
అర్థాకారా భవేద్వృత్తిః ఫలేనార్థః ప్రకాశతే
అర్థజ్ఞానం విజానాతి స ఏవార్థః ప్రకాశతే  34
వృత్తివ్యాప్యత్వమేవాస్తు ఫలవ్యాప్తిః కథం భవేత్
స్వప్రకాశస్వరూపత్వాత్సిద్ధత్వాచ్చ చిదాత్మనః  35
చిత్తం చైతన్యమాత్రేణ సంయోగాచ్చేతనా భవేత్
అర్థాదర్థాంతరే వృత్తిర్గంతుం చలతి చాంతరే  36
నిరాధారా నిర్వికారా యా దశా సోన్మనీ స్మృతా
చిత్తం చిదితి జానీయాత్తకారరహితం యదా  37
తకారో విషయాధ్యాసో జపారాగో యథా మణౌ
జ్ఞేయవస్తు పరిత్యాగాజ్జ్ఞానం తిష్ఠతి కేవలం  38
త్రిపుటీ క్షీణతామేతి బ్రహ్మనిర్వాణమృచ్ఛతి
మనోమాత్రమిదం సర్వం తన్మనో జ్ఞానమాత్రకం  39
అజ్ఞానం భ్రమ ఇత్యాహుర్విజ్ఞానం పరమం పదం
అజ్ఞానం చాన్యథాజ్ఞానం మాయామేతాం వదంతి తే  40
ఈశ్వరం మాయినం విద్యాన్మాయాతీతం నిరంజనం
సదానందే చిదాకాశే మాయామేఘస్తటిన్మనః  41
అహంతా గర్జనం తత్ర ధారాసారా హి వృత్తయః
మహామోహాంధకారేఽస్మిందేవో వర్షతి లీలయా  42
తస్యా వృష్టేర్విరామాయ ప్రబోధైకసమీరణః
జ్ఞానం దృగ్దృశ్యయోర్భావం విజ్ఞానం దృశ్యశూన్యతా  43
ఏకమేవాద్వయం బ్రహ్మ నేహ నానాస్తి కించన
క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞయోర్జ్ఞానం తజ్జ్ఞానం జ్ఞానముచ్యతే  44
విజ్ఞానం చోభయోరైక్యం క్షేత్రజ్ఞపరమాత్మనోః
పరోక్షం శాస్త్రజం జ్ఞానం విజ్ఞానం చాత్మదర్శనం  45
ఆత్మనో బ్రహ్మణః సమ్యగుపాధిద్వయవర్జితం
త్వమర్థవిషయం జ్ఞానం విజ్ఞానం తత్పదాశ్రయం  46
పదయోరైక్యబోధస్తు జ్ఞానవిజ్ఞానసంజ్ఞితం
ఆత్మానాత్మవివేకస్య జ్ఞానమాహుర్మనీషిణః  47
అజ్ఞానం చాన్యతా లోకే విజ్ఞానం తన్మయం జగత్
అన్వయవ్యతిరేకాభ్యాం సర్వత్రైకం ప్రపశ్యతి  48
యత్తత్తు వృత్తిజం జ్ఞానం విజ్ఞానం జ్ఞానమాత్రకం
అజ్ఞానధ్వంసకం జ్ఞానం విజ్ఞానం చోభయాత్మకం  49
జ్ఞానవిజ్ఞాననిష్ఠోఽయం తత్సద్బ్రహ్మణి చార్పణం
భోక్తా సత్త్వగుణః శుద్ధో భోగానాం సాధనం రజః  50
భోగ్యం తమోగుణః ప్రాహురాత్మా చైషాం ప్రకాశకః
బ్రహ్మాధ్యయనసంయుక్తో బ్రహ్మచర్యారతః సదా  51
సర్వం బ్రహ్మేతి యో వేద బ్రహ్మచారీ స ఉచ్యతే
గృహస్థో గుణమధ్యస్థః శరీరం గృహముచ్యతే  52
గుణాః కుర్వంతి కర్మాణి నాహం కర్తేతి బుద్ధిమాన్
కిముగ్రైశ్చ తపోభిశ్చ యస్య జ్ఞానమయం తపః  53
హర్షామర్షవినిర్ముక్తో వానప్రస్థః స ఉచ్యతే
స గృహీ యో గృహాతీతః శరీరం గృహముచ్యతే  54
సదాచారమిమం నిత్యం యోఽనుసందధతే బుధః
సంసారసాగరాచ్ఛీఘ్రం స ముక్తో నాత్ర సంశయః  55
ఇతి శ్రీమత్పరమహంసపరివ్రాజకాచార్యస్య
శ్రీగోవిందభగవత్పూజ్యపాదశిష్యస్య
శ్రీమచ్ఛంకరభగవతః కృతౌ
సదాచారానుసంధానం సంపూర్ణం